8.1 Duurzame energie
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Inwoners, samen met inwoners, bewegen om energiebesparende maatregelen te nemen.
- In 2030 zijn alle gemeentelijke voorzieningen energieneutraal.
- Het uiteindelijke doel is CO2-neutraal te zijn in 2050 binnen de gehele gemeente.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Wij willen initiatieven faciliteren en ondersteunen, die leiden tot energiebesparing en vermindering van CO2-uitstoot. Dit wordt onder andere vormgegeven door uitvoering van de Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RREW) subsidie.
- Daar waar initiatieven ontstaan wordt meegekeken en meegedacht met inwoners die zich - al dan niet georganiseerd - inzetten voor energiebesparing.
- Via overheidsparticipatie geven we invulling aan de ambities die in het duurzaamheidscongres naar voren zijn gekomen. De gemeente neemt een faciliterende rol in en maakt werk met werk waar dit mogelijk is. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van zonnevelden, warmtenetten en windenergie.
- We gaan energiebesparingen in de gemeentelijke organisatie realiseren en waar mogelijk energie duurzaam opwekken. De verduurzaming van zwembad Die Heygrave wordt uitgevoerd in 2022. Daarnaast wordt er voor een volgend gemeentelijk gebouw in 2021 een projectplan voor verduurzaming opgesteld, waarvan de uitvoering vervolgens start in 2022. In 2022 wordt dan een volgend projectplan voor een volgend gemeentelijk gebouw opgesteld en zo verder. Verder worden, waar zich voor andere gemeentelijke gebouwen op natuurlijke momenten verduurzamingsmogelijkheden voordoen, deze uitgevoerd mits middelen beschikbaar zijn.
- We ondersteunen initiatieven op het gebied van laadpalen voor elektrisch vervoer en doen onderzoek naar de mogelijkheden om laadpalen mogelijk te maken in de openbare ruimte. Onderdeel hiervan is een kaart die voor de hele gemeente aangeeft waar laadpalen mogelijk zijn.
- De Transitievisie Warmte (TvW) beschrijft de opgave voor een aardgasvrij Heusden in 2050, met een tussendoelstelling in 2030. Vanuit de Transitievisie Warmte wordt gestart met het onderzoeken en uitwerken van een aanpak van de kansrijke gebieden, die mogelijk al voor 2030 van het aardgas af kunnen.
- Met vaststelling van de Regionale Energie en Klimaat Strategie Hart van Brabant 1.0 in 2021 gaan we nu over tot de uitvoering. In Heusden hebben we onder andere de opgave een ‘energiehub’ te realiseren om bij te dragen aan de doelstellingen voor opwek van duurzame energie in de regio. Een energiehub is een locatie waar opwek, opslag en transport van duurzame energie samenkomen. We maken daarbij een keuze of we hiervoor deel gaan nemen aan het Regionaal Publiek Ontwikkelbedrijf i.o. Daarnaast wordt regionaal verder gewerkt aan een aanpak voor energiebesparing, stimuleren van zon-op-dak en verdiepende onderzoeken voor de warmtetransitie.
- In Heusden vinden we het belangrijk om maatschappelijke opgaven samen met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners op te pakken. Zo ook de warmtetransitie. De warmtetransitie komt tot ‘achter de voordeur’ en daarom is het belangrijk om vroegtijdig de gemeenschap al mee te nemen in deze grootschalige en complexe opgave. Ook om op tijd bij de ‘natuurlijke momenten’ te zijn waarop woning- en gebouweigenaren aanpassingen aan hun woning doen die gunstig kunnen zijn voor de warmtetransitie.
8.2 Duurzaam - Klimaatadaptie en biodiversiteit
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Klimaatadaptatie
We willen gevolgen van klimaatontwikkeling (wateroverlast, verdroging en hittestress) in de leefomgeving voorkomen. De jaren 2019 en 2020 hebben laten zien dat klimaatverandering echt aan de orde is. De gemeente doet dit vanuit de openbare ruimte. We willen bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen. - Afvalwater
Het afvalwater wordt doelmatig en efficiënt ingezameld en getransporteerd naar de rioolwaterzuivering. Overlast van afvalwater wordt zoveel mogelijk voorkomen. Het gebruik van riooloverstorten willen we zoveel mogelijk beperken. - Hemelwater
Hemelwater is schoon water. Dit water willen we zoveel mogelijk vasthouden op de plaats waar het valt en niet afvoeren met het afvalwater (afkoppelen). Daarmee kunnen we een robuuster watersysteem maken en overlast voorkomen. Tegelijkertijd kunnen het vasthouden en afkoppelen van hemelwater ervoor zorgen dat hittestress minder optreedt. In het waterplan is als doel opgenomen 60% af te koppelen in 60 jaar. - Grondwater
We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. - Biodiversiteit
In het programma Economie en recreatie, waar groenbeheer onder valt, zijn de doelstellingen en acties uitgewerkt voor biodiversiteit.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Afvalwater
Er is een afvalwaterstelsel aangelegd. We beheren dit en houden dit in stand. De werking van het stelsel wordt gemonitord door metingen en telemetrie.
De maatregelen uit het Systeemoverzicht Stedelijk Water dat in 2021 is geactualiseerd (hydraulische doorrekening van het stelsel) worden meegenomen als maatregel in de openbare ruimte. - Hemelwater
Door het uitvoeren van afkoppelprojecten willen we het hemelwater ontvlechten van de riolering. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij andere beleidsterreinen (bijvoorbeeld groen en wegen). Hemelwater willen we zoveel als mogelijk oppervlakkig verwerken in de openbare ruimte. Daarmee worden de gevolgen van klimaatverandering zoals extreme buien en hittestress verminderd. Perceeleigenaren moeten zich nog meer bewust worden van hun eigen rol in klimaatadaptatie en de opvang van hemelwater. De gemeente stimuleert dit met een subsidieregeling en stuurt waar nodig bij op basis van de waterverordening. - Grondwater
We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. Daarom grijpen we zo min mogelijk in bij nieuwe situaties. In bestaande situaties wordt grondwater zoveel mogelijk ontkoppeld van het afvalwatersysteem. Met het grondwatermeetnet wordt gemonitord in hoeverre verdroging in het stedelijk gebied optreedt. - Ter invulling van de watertaken wordt in 2022 een nieuw waterplan opgesteld en aan de raad voorgelegd. Dit is onder meer gebaseerd op de hydraulische doorrekening en maatregelen uit het Systeemoverzicht Stedelijk Water.
- Klimaatadaptatie
Op basis van de opgestelde plannen en het vastgesteld beleid worden maatregelen uitgevoerd om de klimaatgevolgen op te kunnen vangen. Dat heeft meer en meer gevolgen voor de totale openbare ruimte. De vormgeving van de openbare ruimte wordt daarom in belangrijke mate gestuurd door klimaatadaptatie. We stimuleren het afkoppelen van hemelwater op het eigen perceel. Bij verbouw of nieuwbouw is verwerking van hemelwater op het eigen perceel het uitgangspunt. Vanuit de klimaatstresstest en de klimaatdialogen wordt in 2022 de klimaatstrategie aan de gemeenteraad voorgelegd. Dit wordt ons richtsnoer om klimaatadaptiever te worden. - We maken de watertaken en de klimaatadaptatie waar door het uitvoeren van projecten. In 2022 staan onder andere de Monseigneur Van Kesselstraat en Julianastraat in Vlijmen op de uitvoeringsagenda. In Drunen gaan we aan de slag in de omgeving van het Oranjeveld en in Oudheusden worden verschillende straten voorzien van een nieuw afvalwaterriool en wordt het hemelwater daar gescheiden verwerkt in een hemelwaterriool en de inzet van het Oude Maasje.
8.3 Duurzaam - Circulaire economie
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
Afval
- We hebben de VANG-doelstellingen voor meer hergebruik, meer afvalscheiding en minder restafval in 2020 al in 2018 behaald. Ook de, nog scherpere, doelstellingen uit het gemeentelijke Afvalbeleidsplan van 85 kilogram restafval per inwoner in 2018 en 75 kilogram in 2020 zijn in 2018 al behaald.
De doelstelling uit het coalitieprogramma voor restafval bedraagt 30 kilogram per inwoner in 2022. De doelstelling uit het manifest ‘Energiek met afval’ van de Vijf van de Meierij is nog scherper: in 2030 minder dan 5 kilogram restafval per inwoner. We streven er nog steeds naar deze doelstellingen te bereiken.
Daarnaast zien we dat de eisen van afvalverwerkers steeds strenger worden; het risico op afkeur van gescheiden ingezamelde afvalstromen wordt steeds groter.
We streven vanaf 2022 daarom ook nog meer naar een betere kwaliteit van de gescheiden afvalstromen (de grondstoffen) en, daar waar nog mogelijkheden zijn, een nog hoger afvalscheidingspercentage en een nog lagere hoeveelheid restafval. - We willen afvaldumpingen, bijplaatsingen en zwerfafval zoveel mogelijk terugdringen.
- We willen een kosteneffectief afvalbeheer.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Afval
- Naar verwachting zal begin 2022 een nieuw afvalbeleidsplan worden voorgesteld.
- Afvalscheiding en –preventie. Inzetten diverse middelen voor meer afvalscheiding en –preventie en betere kwaliteit gescheiden afvalstromen (grondstoffen) door: (positieve) communicatie, handhaving, educatie op scholen, manieren om de bewustwording en het draagvlak voor afvalscheiding te vergroten, indien nodig en mogelijk uitbreiden aantal verzamelcontainers voor gescheiden afvalinzameling (bijvoorbeeld voor luier- en incontinentieafval) en inwonersparticipatie.
- Onderzoeken naar mogelijkheden voor ondergrondse containers bij seniorencomplexen, vervanging van bovengrondse containers door ondergrondse containers.
- Zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen:
Voortzetten extra aanpak zwerfafval: bijvoorbeeld adoptie containers/gebieden, meer zwerfafvalpakkers, betrekken Buurt Bestuurt en Woonveste, samenwerking met andere partijen zoals Rijkswaterstaat voor op- en afritten van snelwegen, uitrol resultaten aanpak hotspots en bijplaatsingen, onderzoeken mogelijkheden extra maatregelen zoals bijvoorbeeld cameratoezicht, deelname aan landelijke opschoondagen, efficiëntere registratie van dumpingen en bijplaatsingen om zodoende adequater te kunnen communiceren, handhaven, etc. - Optimalisatie afvalbakkenbeheer; uitwerking van acties naar aanleiding van de resultaten van de monitoring van afvalbakken.
- Samen met de regio Hart van Brabant verder onderzoeken van de mogelijkheden tot samenwerking op het gebied van regionale circulaire ambachtscentra (opvolger van de huidige milieustraten). Ook kijken we hierbij naar mogelijke samenwerking met de gemeenten uit het voormalige stadsgewest ’s-Hertogenbosch.
8.4 Duurzaam - Sociale en gezonde leefomgeving
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Verbeteren van de leefomgeving om vestigingsklimaat te ontwikkelen en hiermee een bijdrage te leveren aan werkgelegenheid en binding van (nieuwe) werknemers aan de regio. Vanuit andere programma’s wordt hieraan bijgedragen.
- Bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.
- In 2021 is een intentieovereenkomst gesloten tussen gemeente en het bedrijfsleven om een Green Deal te sluiten. In 2022 wordt dit verder opgepakt en uitgewerkt om uiteindelijk de deal te kunnen sluiten. Met de Green Deal stellen we doelen, maken we afspraken en gaan we de samenwerking aan om ook het bedrijfsleven in Heusden te verduurzamen.
Wat gaan we daarvoor doen?
- We gaan breed het gesprek aan met ondernemers en instellingen over hun (mogelijke) bijdrage aan een sociale en gezonde leef- en werkomgeving.
- In andere programma’s gericht op het sociaal domein wordt dit onderwerp (ook) verder uitgewerkt. Daarbij is de aandacht bijvoorbeeld gericht op gezondheid, bewegen, duurzame mobiliteit en de eigen regie. Samen met de regiogemeenten in Noordoost Brabant zijn we aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord. Hiervoor zal een plan van aanpak gemaakt worden. Daarbij kijken we ook naar de mogelijkheid om aan te sluiten bij regionale speerpunten.
- In het kader van het programma ‘Leefbaarheid in de Dorpen’, onderdeel van de Regiodeal Noordoost Brabant, werken we samen met Klimaatplein Heusden aan het verbeteren van de organisatiekracht en financiële armslag van burgerinitiatieven in onze gemeente.
8.5 Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- We streven naar een schone, duurzame en veilige werk- en leefomgeving in Heusden en in de regio Midden- en West-Brabant.
Wat gaan we daarvoor doen?
- De OMWB houdt, in opdracht van de gemeente, toezicht op naleving van de wet- en regelgeving door het uitvoeren van controles bij onder ander bedrijven (waaronder milieucontroles) volgens het omgevingsbeleid. Daarnaast behandelt de OMWB (milieu)klachten en meldingen van incidenten.